بررسی عوامل اجتماعی- فرهنگی مرتبط با الگو های مصرف انرژی در بخش خانگی شهر یزد

دستیابی به توسعه پایدار مستلزم بهره برداری بهینه از منابع و سرمایه های طبیعی می باشد. منابع انرژی به عنوان یکی از مهمترین پیش نیاز توسعه اقتصادی و صنعتی هر کشور محسوب می گردد که در کشور ما اتلاف و بهره برداری نادرست از این منابع، باعث تحمیل خسارات جبران ناپذیری به سرمایه های طبیعی و هزینه های کلان به بخش دولت گردیده است. تحقیقات پیشین نشان می دهد که رویکردهای اصلاح مصرف انرژی بیشتر در چارچوب مطالعات فنی- اقتصادی شکل گرفته و معطوف به سمت عرضه انرژی بوده است و کمتر به نقش عوامل اجتماعی- فرهنگی در مصرف انرژی توجه شده است. لذا پژوهش حاضر با هدف مطالعه تأثیر این عامل ها بر الگوی مصرف به روش پیمایشی و با استفاده از تکنیک پرسشنامه ای صورت گرفته است. جامعه آماری پژوهش شامل 383 خانوار شهر یزد می باشند که به روش نمونه گیری خوشه ای سیستماتیک مورد مصاحبه قرار گرفتند. داده های جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار spss و آزمونهای تفاوت میانگین، همبستگی و رگرسیون تجزیه و تحلیل شد. براساس نتایج این تحقیق خانوارهای شهر یزد طی یکسال گذشته دارای الگوی مصرف انرژی نسبتاً مناسبی بوده اند. همچنین سطح مصرف انرژی بیش از آنکه تابعی از شکل و رفتار مصرفی باشد تحت تأثیر ترکیب مصرف خانوارها بوده است. تحصیلات و درآمد بالا، تجرد، اعتقادات دینی ضعیف، هنجارپذیری و استفاده بیشتر از رسانه ها از عواملی هستند که تأثیر منفی بر الگوی مصرف انرژی داشته اند. نتیجه تحلیل رگرسیونی نیز نشان می دهد که تحصیلات، رسانه خارجی، محل تولد، بعد عاطفی دینداری، تعداد اعضای خانوار، سبک زندگی، آگاهی از الگوهای درست مصرف و میزان سکونت در شهر یزد از جمله متغیرهایی هستند که 30 درصد از تغییرات الگوی مصرف را تبیین می کنند. ترویج سبک زندگی سنتی، در نظرگرفتن اهدافی همچون رشد اقتصادی و حفظ امنیت، مبارزه با تورم و نیز جرم و جنایت در بعد کلان ساختارها و نهادهای اجتماعی و سیاسی و تغییر روند رسانه های داخلی در حوزه تبلیغات می تواند بر الگوی مصرف انرژی خانوارها تأثیر مثبتی داشته باشد.